لیست کامل سوغاتی های مشهد

خرید سوغات از هر شهر برای عزیزانمان یکی از سنت های قدیمی است که تاکنون پا بر جا مانده است. زائران شهر مقدس مشهد، برای نشان دادن اهمیت اقوام، سوغات مشهد را به عنوان تبرک و یادگاری خریداری می کنند.

این رسم به خصوص برای شهرهای مذهبی و زیارتی رواج بیشتری دارد. یکی از مناطق زیارتی ایران، شهر مشهد می باشد. سوغات هر شهر از بهترین، با کیفیت ترین و زیباترین محصولات آنجا برگزیده می شود.

بسیاری از ما فقط زرشک، زعفران و تسبیح را به عنوان سوغات مشهد می شناسیم. اما در واقع این شهر زیارتی و تفریحی، محصولات صنایع دستی و غذایی بسیاری برای سوغاتی دارد که از وجود آنها بی اطلاع هستیم.

معرفی سوغات مشهد

برای آشنایی با خوشمزه ترین و بهترین سوغات مشهد ادامه مطلب را مطالعه کنید.

1. زرشک: استان خراسان رضوی ۹۵ درصد از زرشک های خوراکی بدون هسته در ایران را تولید می کند. پس طبیعی است که یکی از معروف ترین سوغات مشهد، زرشک باشد.

زرشک های کاشت و تولید شده در شهرهای قاینات و بیرجند از لحاظ کیفیت، رنگ و طعم از استاندارد بالایی بهره مند هستند و علاوه بر تامین نیاز داخل، به کشور های خارجی نیز صادر می شود.

زرشک به غذاها مزه و رنگ می بخشد. همچنین یک آنتی بیوتیک قوی و موثر به حساب می آید که برای از بین بردن میکروب ها، انواع التهاب بدن، تصفیه خون و پاکسازی رگ ها نیاز است.

• زعفران: این سوغات مشهد را می توانید از بازار های مشهد و حجره های قدیمی تهیه کنید. این گل پر خاصیت و خوشرنگ در بسیاری از روستاها و شهرهای استان خراسان کاشته می شود.

گرچه زعفران در برخی از مناطق استان آذربایجان غربی و اردبیل نیز کاشته می شود اما بهترین و اعلاترین نمونه زعفران در شهر قائنات تولید می شود.

رنگ، عطر و طعم زعفران مشهد را در هیچ کجا نمی توانید پیدا کنید. بسیاری از مردم کاهش اضطراب، شادی آور و ایجاد آرامش را تنها خاصیت زعفران می دانند. اما این گل کوچک، فواید بسیار زیادی بر روح و جسم دارد. تحقیقات علمی و آزمایشگاهی نشان می دهد که زعفران باعث ترشح هورمون ” سروتونین” در بدن می شود. وجود این هورمون در بدن باعث بهبود شرایط روحی و کاهش افسردگی می شود. ویتامین سی موجود در دم کرده زعفران، درمان سریع سرماخوردگی است. همچنین آنتی اکسیدان های موجود در زعفران باعث کاهش ابتلا به سرطان، تقویت و افزایش سلامت قلب می گردد. آنتی اکسیدان های زعفران، کلاژن سازی را در پوست افزایش داده و منجر به سلامت و شفافیت پوست می شوند.

سوغات مشهد به غیر از زرشک و زعفران:

• نقل و نبات: استان خراسان رضوی بزرگترین تولید کننده نبات در ایران می باشد. در همه مغازه های شهر مشهد، این سوغات مشهد را در طعم های ساده، زعفرانی، گیاهی و میوه ای پیدا خواهید نمود. استفاده از نبات در کنار چای تازه دم، یکی از اصیل ترین رسوم ایرانیان است. گرچه از نبات به دلیل زیبایی ظاهری برای تزیین سفره های عقد، عروسی و سفره هفت سین نیز استفاده می شود. از خواص درمانی نبات می توان به درمان اسهال، ضد نفخ و ملین بودن آن اشاره داشت است. برای قطع شدن سرفه و سینه درد نیز مکیدن نبات توصیه می شود. اگر به همراه چای از نبات زعفرانی استفاده شود، انرژی را بالا برده و باعث تقویت حافظه و قدرت جنسی نیز می گردد. خانم ها می توانند برای کاهش دردهای قاعدگی یک لیوان نبات داغ میل کنند.

• خشکبار: استان خراسان رضوی یکی از قطب های تولید کننده خشکبار هایی مانند زردآلو، آلو بخارا، گردو، بادام، فندق، نخود، کشمش و میوه های خشک در ایران به شمار می رود. خشکبار و میوه های خشک تولید شده در کارگاه های شهر مشهد، از کیفیت و طعم بسیار خوبی برخوردار هستند و کمتر زائری می تواند به راحتی از کنار ویترین این خوشمزه ها گذر کند. این خوراکی ها در عین حال که خوشمزه هستند، خواص بسیار زیادی نیز دارند. میوه های خشک منبع چربی سالم و جایگزین ایده آلی برای تنقلات و میان وعده های ناسالم می باشد. این خوراکی های سالم و خوشمزه باعث پرشدن سریع معده می گردد و به مرور زمان تناسب اندام و لاغری را به دنبال خواهد داشت. خشکبار هایی مانند گردو، بادام، فندق و … به دلیل دارا بودن ویتامین های گروه ب در تقویت پوست، مو و ناخن تاثیر چشمگیری دارند.

سنگ قیمتی سوغات شهر مشهد:

1. فیروزه: سنگ فیروزه یکی از اصیل ترین و قدیمی ترین سنگ های زینتی به شمار می رود. نمونه های درجه ۱ و با کیفیت این نوع سنگ زینتی در شهر نیشابور یافت شده است. این سنگ زینتی از دوران باستان تاکنون بیشتر جنبه تزیینی و درمانی داشته است. نگاه کردن به سنگ فیروزه اصل، چشم را تقویت کرده و آرامش بخش است. قرار دادن سنگ فیروزه بر روی چاکرای گلو باعث بهبود گلودرد و بیماری های ریوی می گردد. گردش خون را نظم می بخشد و اکسیژن خون را افزایش می دهد. همچنین وجود این سنگ در منزل و یا همراه خود، انرژی های منفی را از شما دور کرده و آرامش را برای شما به ارمغان می آورد. با توجه به معروف بودن سنگ فیروزه، بسیاری از دلالان و سودجویان، نمونه های تقلبی و پلاستیکی آن را به قیمت های گزافی به فروش می رسانند. بنابراین به هنگام خرید این سوغات مشهد نهایت دقت خود را به کار ببرید و حتما از فروشنده های قدیمی و به نام خریداری کنید. در صورت امکان فیروزه هایی را بخرید که شناسنامه اصل بودن داشته باشند. از سنگ فیروزه برای تزیین ظروف مسی و یا هدیه دادن استفاده می شود. 

زیورآلات سنگی سوغات مشهد مقدس:

• انگشتر با نگین های سنگی: اکثر افراد با ایمان و معتقد انگشتر هایی با نگین سنگی در وسایل خود دارند. بر روی نگین این انگشتر ها یکی از صفات و نام های پروردگار متعال حک شده است. این نوع از انگشتر ها را نیز باید از فروشنده مورد اعتماد و با سابقه خریداری کرد. چرا که بر روی بسیاری از این انگشتر ها از نگین تقلبی استفاده می شود. نگین های تقلبی کدر بوده و شفافیت نگین های اصل را ندارند. در ساخت این مدل از انگشتر ها، نگین های مختلفی برش داده شده و استفاده می شود. بیشترین و محبوب ترین نگین های کار شده بر روی انگشتر عبارت است از: عقیق، دُر نجف، یاقوت، زمرد، شرف شمس و حدید می باشد. انگشتر با نگین سنگی نیز از پرفروش ترین سوغات های مشهد به شمار می رود. انگشترهای یاقوت و زمرد در مقایسه با سایر انگشتر ها از قیمت بالایی برخوردار است. برای خرید انگشتر هایی با سنگ زمرد و یاقوت اصل باید به جواهر فروشی ها مراجعه کنید. طبقه دوم بازار رضا، سنگ تراش های با تجربه و قدیمی وجود دارند که این سنگ های قیمتی را در ابعاد و اشکال مورد نظر شما تراش داده و بر روی رکاب انگشتر شما وصل می کنند. زائرانی که این انگشتر ها را سوغات می خرند، آنها را در انگشتان خود می اندازند و هنگام عبادت در حرم امام رضا(ع) به ضریح می کشند. با این کار انگشتر ها را متبرک به ضریح مطهر آن حضرت نموده اند. ارزش معنوی انگشتر متبرک شده بسیار زیاد بوده و یمن و برکت را به زندگی انسان می آورد. عبارات عربی درج شده بر روی انگشتر، اعتماد بنفس را در افراد افزایش داده و حال و هوای معنوی به صاحب انگشتر می بخشد.

سوغات مشهد از محصولات صنایع دستی:

• گلیم و قالی: در مشهد و مناطق اطراف مشهد بافت گلیم از زمان های قدیم رواج داشت. عشایران این نواحی از گلیم به عنوان پوشش دیوار، سقف و کف چادرهای خود استفاده می کنند. گرچه امروزه این محصولات کاربرد اصلی خود را از دست داده اند و بیشتر جنبه دکوری و تزیینی دارند، اما همچنان طرفداران خود را در داخل و خارج از کشور دارند. برخی از گلیم های پرکار و ارزشمند، قاب گرفته شده و به عنوان تابلو استفاده می شود. قیمت این سوغات مشهد بالا می باشد. گلیم ها از نظر ظاهری بسیار زیبا و چشم نواز می باشند. ماده اولیه بافت گلیم و قالی مشهد، پشم است. در نتیجه برخلاف فرش های مدرن و ماشینی که از الیاف پلاستیک و اکرلیک تهیه می شوند، باعث ایجاد الکتریسیته ساکن نمی شوند.
• قالی بافی: به دلیل وجود حرم مطهر اما رضا (ع) در شهر مشهد، زائران و توریست های زیادی به این شهر سفر می کنند. به همین جهت، اکثر قالی بافان مطرح و حرفه ای برای افزایش فروش تولیدات خود به این شهر نقل مکان کرده اند. بسیاری از فرش های نفیس، قدیمی و ارزنده در موزه های این شهر نگهداری می شود.

محصولات تولید شده از پشم و پوست حیوانات:

• پوستین دوزی: در زبان محلی به پوست گوسفند و سایر حیوانات، پوستین یا لباس خز گفته می شود. در روستاهای اطراف مشهد از پوستین محصولاتی مانند کت، پالتو، کلاه، پادری و … تولید می کنند. گرچه استفاده از پوستین به عنوان پوشاک دیگر مانند گذشته رواج ندارد اما در بسیاری از روستا ها هنوز هم نمونه هایی از پوستین دوزی مشاهده می شود. لباس های ساخته شده از پوستین عایق خوبی در برابر سرما هستند. ارزش و قیمت مادی این محصولات به جنس حیوان بستگی دارد. پوست حیوانات حلال گوشت مانند گوسفند قیمت بیشتری در برابر سایر حیوانات دارد.
• نمد بافی: نمد بافی از هنرهای دستی و سنتی ایرانیان می باشد. اما می توان یکی از بهترین و با کیفیت ترین نمونه های نمد را در شهر شاندیز مشهد پیدا کنید. کیف دوشی، کیف پول، کلاه و پادری های نمدی اعلا و درجه ۱ را می توانید از این شهر سوغات بخرید. این هنر ناب و تکرار نشدنی،لابه لای شلوغی و هیاهوی زندگی مدرن، در حال فراموشی است. هموطنان عزیز باید با حمایت از هنر دست روستاییان، نمد بافی را سر پا نگه دارند.

صنعت سماور سازی در مشهد:

• سماور سازی: سماورسازی یکی دیگر از صنایع دستی معروف شهر مشهد است. این سماورها به روش های سنتی و دستی درست می شوند. برخی از آنها ساده و برخی از آنها پر از نقش و نقوش هستند. سماور های مشهد یکی از سوغات های شیک و ماندگار به حساب می آید. گرچه دیگر استفاده از سماورهای قدیمی مثل گذشته رواج ندارد. خانواده ها معمولا از این سماورها به عنوان اشیای عتیقه و دکوری در خانه استفاده می کنند.

سبد بافی محلی در مشهد:

• ارغوان بافی: به بافتن ترکه های نازک درختچه های ارغوان، هنر ارغوان بافی می گویند. روستاییان با برداشت این ترکه ها از اواسط بهار تا اواخر پاییز، سبد ها و ظروف زیبایی درست می کنند. محصولات ساخته شده با این روش نه تنها بسیار کاربردی هستند، بلکه زیبایی بی نظیری نیز دارند. سبد های بافته شده با تکنیک ارغوان بافی، در بین جوانان طرفداران بسیار زیادی دارد. از این ظروف برای نگهداری میوه، برنج، جای نان، سیب زمینی، پیاز و … می توان استفاده کرد.

هرکاره تراشی در مشهد:

• دیگ سنگی: از طریق تراشکاری و قلم زنی سنگ، ظرف های سنگی موسوم به دیگ های سنگی یا هرکاره ساخته می شوند. تولید این دیگ ها کار آسانی نیست و مهارت و تجربه بسیار زیادی لازم دارد. رایج ترین ظرف سنگی ساخته شده، ظرف مخصوص پخت دیزی و ظرف ساییدن مواد غذایی خشک می باشد. ظروف سنگی بر خلاف ظروف غیر سنگی سرطان زا نیستند و مواد مضر را وارد غذاها نمی کنند. بدنه ظروف غیر سنگی مانند قابلمه های سرامیکی، تفلون، آلومینیومی، شیشه ای و لعابی گرما به سرعت به مواد غذایی انتقال می دهند. همین امر باعث تغییر بافت مواد غذایی شده و خواص و فواید آن را از بین می برد. اما ظروف سنگی به دلیل ضخامت خود، گرما را به آرامی به مواد غذایی می رسانند. در نتیجه همه خواص آنها را بدون تغییر در طعم و مزه حفظ می کند. ظروف ساخته شده از سنگ بسیار پر خاصیت می باشند. این ظروف منبع غنی آهن و منیزیم هستند. از آنجایی که هیچ گونه ماده شیمیایی برای ساخت آنها استفاده نشده است، هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارند. سنگی بودن این ظروف باعث می شود تا در برابر خراش و خط افتادن مقاوم باشند. در نتیجه اگر به سلامتی خود و خانواده خود اهمیت می دهید، پیشنهاد می کنیم در آشپزی های خود از دیگ های سنگی استفاده کنید. قیمت نمونه های ساده این دیگ ها مناسب تر از نمونه های تراش خورده و طرح دار می باشد. 

ارزان ترین سوغات مشهد کدام است؟

در شرایط اقتصادی و مالی کنونی ایران، مردم توانایی این را ندارند که در مسافرت های زیارتی و تفریحی بودجه زیادی را صرف خرید سوغات کنند. از طرف دیگر راضی نیستند که به شهر مقدس مشهد بیایند اما از سوغات مشهد خریداری نکنند. اما زائران عزیز می توانند با صرف کمترین هزینه برای دوستان و خانواده خود، ارزانترین سوغات مشهد را تهیه کنند.

ارزان ترین صنایع دستی مشهد:

1. تسبیح: تسبیح به مهره هایی گفته می شود که به وسیله نخ به یکدیگر متصل شده اند. از زمان های قدیم از این وسیله برای شمارش اعداد و روزها و ماه ها استفاده می شد. اما امروزه از آن برای شمارش تعدا اذکار استفاده شد. بسیاری از افراد نیز از تسبیح به عنوان وسیله ای تزیینی و دکوری در منازل خود استفاده می کنند. در بعضی از تسبیح ها از سنگ های قیمتی برای ساخت مهره های آن استفاده شده است. این تسبیح ها ارزش مادی بیشتری نسبت به تسبیح های ساده تر دارند. برای ساخت مهره های این نوع تسبیح ها بیشتر از سنگ های فیروزه، یشم، عقیق، کهربا، یُسر، سندلوس و شاه مقصود استفاده می شود. تسبیح های قیمتی در کمتر شهر و مغازه ای پیدا می شوند، اما در شهر مشهد می توانید به آسانی انواع تسبیح های قیمتی و معمولی را پیدا و تهیه کنید. بسیاری از زائران و توریست ها از تسبیح های قیمتی به عنوان یادگاری و سوغات مشهد خریداری می کنند.

• مهر و سجاده: مهر و سجاده از جمله مهمترین سوغاتی های شهر های مذهبی و زیارتی به شمار می روند. هنگام سفر به مشهد مقدس، خرید مهر و سجاده را برای خود و عزیزانتان فراموش نکنید. سجاده های ترمه، مخمل و گلدوزی شده دارای قیمت های بیشتری نسبت به سجاده های ساده تر دارند.
• عطر: عطر مشهد بدون شک یکی از معروف ترین و محبوب ترین عطر های این شهر محسوب می شود. این عطر معمولا به همراه سجاده ها فروخته می شود و رایحه های متعددی مانند گل مریم، زعفران، بهار نارنج، گل نرگس، سنجد،کبری، گل یخ و یاس سفید دارند.

ارزان ترین سوغاتی مشهد ( مواد غذایی):

1. ترشی مخصوص مشهد: ترکیب گوجه فرنگی، گل کلم، هویج، کرفس، سبزیجات معطر و چندین نوع ادویه این ترشی مخصوص معروف به ترشی مشهدی را ایجاد می کند. هر منطقه از ایران، ترشیجات محلی و مخصوص به خود را دارند. تفاوت اصلی و عمده این ترشی در جوشاندن آب گوجه فرنگی به همراه سرکه می باشد که مزه، عطر و طعم منحصر بفردی به آن می دهد. همه خواص سبزیجات مصرف شده در این نوع ترشی کاملا حفظ می شود چرا که در معرض حرارت قرار نمی گیرد. همچنین سرکه موجود در ترشیجات از بالا رفتن قند خون پیشگیری می کند. در نتیجه با مصرف یک ترشی خوش طعم در کنار وعده های غذایی، می توان از ویتامین ها و املاح سبزیجات آن نیز بهره برد. با خرید این سوغات مشهد، می توانید سفره دوستان و عزیزانتان را رنگین تر و خوشمزه تر کنید.
2. ادویه جات: نوعی از ادویه وجود دارد به نام “هفت قلم” که معروف ترین و مشهور ترین سوغات مشهد نیز محسوب می شود. ادویه ها از افزودنی های ضروری و پرمصرف برای پخت و تهیه انواع غذا به شمار می روند. بسیاری از این ادویه ها وارداتی بوده و برخی از آنها نیز در کشورمان به تولید می رسند. دارچین، زردچوبه، گلپر، فلفل سیاه، فلفل قرمز، زنجبیل و سماق ترکیبات تشکیل دهنده این ادویه مشهدی است. از ادویه هفت قلم در پخت انواع غذاها بسته به ذائقه خودتان می توانید استفاده کنید. این ادویه علاوه بر اینکه خواص بی نظیری دارد، باعث کاهش مصرف نمک نیز می شود. همه کارخانجات تولید مواد غذایی، این نوع ادویه را نیز تولید و بسته می کنند. اما عطر و طعم ادویه تازه و اصیل تولید شده در شهر مشهد تفاوت بسیاری با نمونه های کارخانه ای دارد.

نتیجه گیری:

به زائران و مسافران عزیز که قصد سفر به شهر مقدس مشهد را دارند توصیه می کنیم به جای خرید سنگ های زینتی و تزیینی ارزان قیمت که به احتمال بسیار زیاد، تقلبی و بی کیفیت خواهند بود، از سایر سوغات های ارزان قیمت ولی با ارزش مشهد خرید کنند. در دسته سوغات های خوراکی نیز نبات، ادویه جات و ترشی مخصوص مشهد نیز از قیمت های مناسبی برخوردار هستند. زعفران مشهد نیز در وزن های کمی بسته بندی می شود که می توان بسته به بودجه خود، مقدار مورد نظر را به عنوان سوغات خریداری کرد.

مناسب ترین سوغات مشهد برای بچه ها:

در مسافرت ها، هدف اولیه و اصلی خانواده ها، رضایت بچه ها است. بنابراین بدون خرید سوغات برای آنها مسافرت تکمیل نخواهد شد. شاید بسیاری از سوغاتی ها برای بزرگتر ها کاربرد و کارایی دارند اما در ادامه یک سوغات مشهد برای پسر ها و سوغات مشهد برای دختر ها معرفی می کنیم:

• جیلی بیلی: جیلی بیلی نامی است که بر روی آبنبات های پاستیلی گذاشته اند. این آبنبات ها در رنگ ها و طعم های مختلفی تولید می شوند. که همین امر سبب محبوبیت بیشتر آن در میان بزرگسالان و به خصوص بچه ها شده است. در تولید این شکلات ها از ژلاتین استفاده شده است. ژلاتین ماده ای مفید و پرخاصیت می باشد که برای تقویت و استحکام مفاصل و استخوان ها بسیار موثر است. در همه مغازه های اطراف حرم مطهر، پاستیل های جیلی بیلی فروخته می شود. جیلی بیلی مناسب ترین و مفید ترین سوغات مشهد برای بچه ها است. با این حال نباید در مصرف آن زیاده روی کرد چرا که مصرف بیش از اندازه و بی رویه آنها باعث آسیب به دندان و چاقی می شود.